Beynin Yarıküreleri Bir Kent Efsanesi mi?
Bu bahisteki bundan evvelki yazımızı okumanızı diliyorum (bu yazıyı daha net anlamanız için ..)
Sağ/sol beyin ve serebral korteks / limbik sistem ortası fark ve benzerliklere bir daha bir göz atarsak ;
Sol beyin: Matematik, Lisan, Mantık, İrdeleme, Yazma
Sağ beyin: Hayal gücü, Renk, Müzik, Ahenk, Hayal kurma ile ilintili görünmektedir.
Beynin üzerini kırış kırış bir elbise üzere örten serebral korteks rasyonel, entelektüel faaliyetleri üstlenirken eski beyin, sürüngen beyni, şuur dışı beyin diye isimlendirilen limbik sistemi içeren kısım beklendiği üzere daha fazlaca ısı denetimi, tansiyon, kimyasal bedel vb. faaliyetleri denetim eder . (Bu olağandır çünkü zeka ve akıl evrimsel süreçte beyne ondan sonrasında, uzun bir müddetç yaşayarak eklenmiştir).
Genel sınırları ile bir kent efsanesi beynin sağ yarısının bedeninin sol yanını, sol yarısının da bedeninin sağ yarısını denetim ettiğini, bayanlarda sağ yarının erkeklerde sol yarının kuvvetli olduğunu iddaa eder. Bunda kimi gerçekle olsa da yanlış bir iddaadır(buna ilerde bakacağız).
Bununla ilgili bir iki deneme yapabilme talihimiz var. Cep telefonunuzla karşınızdakinin konuşmasını sol kulağınızla dinleyin . O kişi size daima “sersem“ desin. Ses tonuna ağırlaşacak, kendinizi makûs hissedeceksiniz. Artık sağ kulağınızla dinleyin bir daha “sersem“ deniyor. Lakin ses tonu haricinde mantıklı sebep ve sonuç bağı kuracaksınız. “Bu adam(kadın) niye bana ‘sersem sersem,sersem…“ diyor?
Tıpkı şeyi bir dostunuzla şöyle deneyin :
Karşınızdaki ile konuşurken gözlerinizi sola kaydırın; karşınızdaki size “Sevgilim, dün akşam Boğaziçi Bar’da seni düşündüm !“ desin. Yorumunuz şöyleki olacak : ‘Canııım, beni seviyor ya, bu kız(oğlan)! ‘ Karşıtını yapın artık; bu defa tutumunuz birden değişecek ‘ ulen bu kız (oğlan) bara kimle gitmiş, aboov beni aldatıyor yahu!’
Lakin Daniel COLEMAN, Fred SCHİFFERS, Gared MORGON, Trevor BONTLEY üzere nörolog ve psikiyatristlerce geliştirilen ve naçizane ben, Nörolog Hugo CHOİ, Nörolog Luigi BİANCA tarafınca geliştirilen ‘holistik sistem’ kelam konusu bölünmüş beyin anlayışını kabul etmemektedir.
Aslında evet, üstte anlatılan cinste bir kompartımanlaşma mevcuttur fakat bu bir fabrikadaki üretim çizgisine benzeri ; kısımların hepsinin birbirine hiç benzemeyen, örtüşmeyen formül, biçim, süreçleri mevcuttur( ve hatta bir üretim sınırında çalışan personelin öteki sınır hakkında hiç bilgisi olmaması üzere birbirinden kopuktur) lakin kesin eser bu sınırların toplamının kararıdur.
bir daha aslında, iki yarıküreyi ameliyatla ayırmış olsak tıpkı başta iki beyin yaratmış oluruz!
Holistik Sistemin iddaası şudur; iki yarıkürenin tüm özelliklerinin korunup birleştirilmesi kararı Voltran’ı oluşturmak mümkündür.
Ord. Prof. Reha Oğuz Türkken bir çalışmasında şunu saptar;
Batı insanı soldan sağa yazı ile tahminen analitik niyet, mantık konusunu tetiklemiş, düşünüş hali buna göre şekillenmiştir fakat bu “aşırı mantıklı“ düşünme biçimi hisleri öldürmüştür. Sözel kültürü, hafıza ve anımsama gücünü yok etmiştir. Doğal olarak da sağdan sola yazma duygu-sezgi yüklü niyete güç vererek Doğu Külçeşidini farklılaştırmıştır.(ülkemizde yalnızca dini açıdan ve hayli bilinmeden kullanılan Arapça aslında bu hali ile şiirsel bir lisandır. Çünkü üretildiği coğrafya aslına bakarsanız buna uygundur; uçsuz bucaksız biz çöl; üzerinde hiç bir şey olmayan bir yer. Bu yer doğal olarak hiç bir şeyi her şeye dönüştürür lakin hayalinizde, şuurunuzda, ruhunuzda. Serap görme beynin bir tepkisidir).
Beynimizde toplam 100 milyar hücre vardır. Bunun %15’i (15 milyar) nörondan oluşur. Bunlar 100 trilyon dendrit ve aksan terminali oluşturur, sonuçta da 50 trilyon ilişki yeri (sinops) oluşur. Bu kontakları ip yumağı üzere çözmeye kalksak 500 bin km yol alırlar(ve bunu 1.5 kg’lık bir et modülü yapar!) yaklaşık 70 yıl yaşasak 15 trilyon birim/bit bilgi üretiriz. Dakikada 4.999, saatte 2.000.000 ,günde 50.000.000 bitlik bilgi!!!
Diyelim ki bilgisayarcımıza buna misal bilgisayar toplatacağız; adamcağıza 500 trilyar dolar vermemiz gerekir. Zavallı bu parayı harcayamaz çünkü 1 trilyon watt güce gerek duyduğu için parayı TEK’e ödemek zorunda kalır. Şunu söylemek gerek ; beyin yaşlanmaz ve gençleşmez. Doğumda var olan nöronların her 10 yıl % 10 unu yitiririz. Yitirilenin yerine yenisini de üretemeyiz. Bedeninin toplam gücünün %20 sini beyin tüketir. Bu niçinle de uykuda bile asla dinlenme moduna geçmez. Bu 3 durumun temel sebebi: Beyindeki irtibatların SERİ ve PARALEL yol izlemesidir.(Neurofeedback= Nöroterapi buna bağlıdır).
Beynin bu güç tüketimindeki çılgın suratın temel niçini son senelerda anlaşıldı. Alexander ALEKHİNE, Moxwell MALTZ, Bernie ZİLBERGELD, Arnold LAZARUS vb araştırmacılar gerçek tecrübe ile zihinde canlandırma/hayal etme tecrübesi içinde emsal gücün kullanıldığını ve merkezi hudut sisteminin tıpkı ölçüde etkilendiğini gösterdiler.
Arizona basketbol kadrosundaki çalışmada 5 kişi hür atış yaparken 5 atlet yalnızca bunu düşünmüş.Bu 10 kişinin şimdi tıpkı oranda güç ürettiği saptanmıştır.
Beynin bu plastisitesine bir diğer yazıda bakacağız.
Nörofiz. Duru Hakan Karabacak
15.07.2019
Bu bahisteki bundan evvelki yazımızı okumanızı diliyorum (bu yazıyı daha net anlamanız için ..)
Sağ/sol beyin ve serebral korteks / limbik sistem ortası fark ve benzerliklere bir daha bir göz atarsak ;
Sol beyin: Matematik, Lisan, Mantık, İrdeleme, Yazma
Sağ beyin: Hayal gücü, Renk, Müzik, Ahenk, Hayal kurma ile ilintili görünmektedir.
Beynin üzerini kırış kırış bir elbise üzere örten serebral korteks rasyonel, entelektüel faaliyetleri üstlenirken eski beyin, sürüngen beyni, şuur dışı beyin diye isimlendirilen limbik sistemi içeren kısım beklendiği üzere daha fazlaca ısı denetimi, tansiyon, kimyasal bedel vb. faaliyetleri denetim eder . (Bu olağandır çünkü zeka ve akıl evrimsel süreçte beyne ondan sonrasında, uzun bir müddetç yaşayarak eklenmiştir).
Genel sınırları ile bir kent efsanesi beynin sağ yarısının bedeninin sol yanını, sol yarısının da bedeninin sağ yarısını denetim ettiğini, bayanlarda sağ yarının erkeklerde sol yarının kuvvetli olduğunu iddaa eder. Bunda kimi gerçekle olsa da yanlış bir iddaadır(buna ilerde bakacağız).
Bununla ilgili bir iki deneme yapabilme talihimiz var. Cep telefonunuzla karşınızdakinin konuşmasını sol kulağınızla dinleyin . O kişi size daima “sersem“ desin. Ses tonuna ağırlaşacak, kendinizi makûs hissedeceksiniz. Artık sağ kulağınızla dinleyin bir daha “sersem“ deniyor. Lakin ses tonu haricinde mantıklı sebep ve sonuç bağı kuracaksınız. “Bu adam(kadın) niye bana ‘sersem sersem,sersem…“ diyor?
Tıpkı şeyi bir dostunuzla şöyle deneyin :
Karşınızdaki ile konuşurken gözlerinizi sola kaydırın; karşınızdaki size “Sevgilim, dün akşam Boğaziçi Bar’da seni düşündüm !“ desin. Yorumunuz şöyleki olacak : ‘Canııım, beni seviyor ya, bu kız(oğlan)! ‘ Karşıtını yapın artık; bu defa tutumunuz birden değişecek ‘ ulen bu kız (oğlan) bara kimle gitmiş, aboov beni aldatıyor yahu!’
Lakin Daniel COLEMAN, Fred SCHİFFERS, Gared MORGON, Trevor BONTLEY üzere nörolog ve psikiyatristlerce geliştirilen ve naçizane ben, Nörolog Hugo CHOİ, Nörolog Luigi BİANCA tarafınca geliştirilen ‘holistik sistem’ kelam konusu bölünmüş beyin anlayışını kabul etmemektedir.
Aslında evet, üstte anlatılan cinste bir kompartımanlaşma mevcuttur fakat bu bir fabrikadaki üretim çizgisine benzeri ; kısımların hepsinin birbirine hiç benzemeyen, örtüşmeyen formül, biçim, süreçleri mevcuttur( ve hatta bir üretim sınırında çalışan personelin öteki sınır hakkında hiç bilgisi olmaması üzere birbirinden kopuktur) lakin kesin eser bu sınırların toplamının kararıdur.
bir daha aslında, iki yarıküreyi ameliyatla ayırmış olsak tıpkı başta iki beyin yaratmış oluruz!
Holistik Sistemin iddaası şudur; iki yarıkürenin tüm özelliklerinin korunup birleştirilmesi kararı Voltran’ı oluşturmak mümkündür.
Ord. Prof. Reha Oğuz Türkken bir çalışmasında şunu saptar;
Batı insanı soldan sağa yazı ile tahminen analitik niyet, mantık konusunu tetiklemiş, düşünüş hali buna göre şekillenmiştir fakat bu “aşırı mantıklı“ düşünme biçimi hisleri öldürmüştür. Sözel kültürü, hafıza ve anımsama gücünü yok etmiştir. Doğal olarak da sağdan sola yazma duygu-sezgi yüklü niyete güç vererek Doğu Külçeşidini farklılaştırmıştır.(ülkemizde yalnızca dini açıdan ve hayli bilinmeden kullanılan Arapça aslında bu hali ile şiirsel bir lisandır. Çünkü üretildiği coğrafya aslına bakarsanız buna uygundur; uçsuz bucaksız biz çöl; üzerinde hiç bir şey olmayan bir yer. Bu yer doğal olarak hiç bir şeyi her şeye dönüştürür lakin hayalinizde, şuurunuzda, ruhunuzda. Serap görme beynin bir tepkisidir).
Beynimizde toplam 100 milyar hücre vardır. Bunun %15’i (15 milyar) nörondan oluşur. Bunlar 100 trilyon dendrit ve aksan terminali oluşturur, sonuçta da 50 trilyon ilişki yeri (sinops) oluşur. Bu kontakları ip yumağı üzere çözmeye kalksak 500 bin km yol alırlar(ve bunu 1.5 kg’lık bir et modülü yapar!) yaklaşık 70 yıl yaşasak 15 trilyon birim/bit bilgi üretiriz. Dakikada 4.999, saatte 2.000.000 ,günde 50.000.000 bitlik bilgi!!!
Diyelim ki bilgisayarcımıza buna misal bilgisayar toplatacağız; adamcağıza 500 trilyar dolar vermemiz gerekir. Zavallı bu parayı harcayamaz çünkü 1 trilyon watt güce gerek duyduğu için parayı TEK’e ödemek zorunda kalır. Şunu söylemek gerek ; beyin yaşlanmaz ve gençleşmez. Doğumda var olan nöronların her 10 yıl % 10 unu yitiririz. Yitirilenin yerine yenisini de üretemeyiz. Bedeninin toplam gücünün %20 sini beyin tüketir. Bu niçinle de uykuda bile asla dinlenme moduna geçmez. Bu 3 durumun temel sebebi: Beyindeki irtibatların SERİ ve PARALEL yol izlemesidir.(Neurofeedback= Nöroterapi buna bağlıdır).
Beynin bu güç tüketimindeki çılgın suratın temel niçini son senelerda anlaşıldı. Alexander ALEKHİNE, Moxwell MALTZ, Bernie ZİLBERGELD, Arnold LAZARUS vb araştırmacılar gerçek tecrübe ile zihinde canlandırma/hayal etme tecrübesi içinde emsal gücün kullanıldığını ve merkezi hudut sisteminin tıpkı ölçüde etkilendiğini gösterdiler.
Arizona basketbol kadrosundaki çalışmada 5 kişi hür atış yaparken 5 atlet yalnızca bunu düşünmüş.Bu 10 kişinin şimdi tıpkı oranda güç ürettiği saptanmıştır.
Beynin bu plastisitesine bir diğer yazıda bakacağız.
Nörofiz. Duru Hakan Karabacak
15.07.2019