Kentsel Dönüşüm Kimler Alabilir ?

Dost

New member
11 Mar 2024
3,006
0
0
Kentsel Dönüşüm Kimler Alabilir?

Kentsel dönüşüm, bir şehirdeki mevcut yapıların veya alanların yeniden inşa edilmesi, modernize edilmesi ve genellikle daha güvenli, çevre dostu ve yaşam kalitesini artıran projelerle değiştirilmesidir. Bu projeler, hem belediyeler hem de özel sektör tarafından gerçekleştirilebilmektedir. Kentsel dönüşüm süreci, bazı hak sahiplerinin bu projelerden yararlanabilmesine olanak tanır. Peki, kentsel dönüşümden kimler yararlanabilir? İşte bu sorunun detaylı cevabı:

Kentsel Dönüşüm Projeleri Nedir?

Kentsel dönüşüm projeleri, özellikle eski ve riskli yapıların yıkılıp yerlerine yeni binaların yapılmasını içerir. Türkiye'deki kentsel dönüşüm süreçleri, 2012 yılında çıkarılan 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile ivme kazanmıştır. Bu yasa, özellikle depreme dayanıksız ve sağlıksız konutların yeniden yapılmasına odaklanmıştır. Ancak kentsel dönüşümün amacı sadece depreme dayanıklı binalar inşa etmek değil, aynı zamanda çevre düzenlemeleri, sosyal donatılar, ulaşım altyapısı gibi unsurlarla yaşam alanlarını iyileştirmektir.

Kentsel Dönüşüm Kimlere Yönelik Bir Hak Sunar?

Kentsel dönüşümden faydalanabilecek kişiler, öncelikle bir yapının veya bölgenin dönüşüme tabi tutulmasında hak sahibi olanlar olarak belirlenir. Kentsel dönüşüm hakkı, genellikle mülk sahipleri veya kiracılar arasında paylaşılmaktadır. Ancak, kentsel dönüşümde hak sahipliğiyle ilgili yasal düzenlemeler ve şartlar bulunmaktadır.

1. **Mülk Sahipleri**

Kentsel dönüşüm projelerinden ilk olarak mülk sahipleri yararlanabilir. Bu sahipler, kendi tapularına kayıtlı olan taşınmazların dönüşüm sürecinde yer alarak, eski yapılarının yerine yeni ve modern binalara sahip olabilirler. Mülk sahipleri, kentsel dönüşüm anlaşması yaparak, mevcut yapılarının yerine yapılan yeni yapıları alma hakkına sahiptir. Ayrıca bu kişiler, dönüşüm alanındaki mülklerine karşılık yeni inşa edilen projelerde daire alabilirler.

2. **Kiracılar**

Kentsel dönüşüm projeleri, kiracıları da ilgilendirir. Kiracılar, mülk sahibinin rızasıyla yapılan dönüşüm projelerinde daire kiralama hakkına sahip olabilirler. Ancak, kentsel dönüşümde kiracılar genellikle projeye dahil edilemeyebilir, çünkü kanunen kentsel dönüşüm uygulamaları daha çok mülk sahiplerine yöneliktir. Ancak, bazı özel durumlarda kiracılar yeni yapılacak dairelerde yer alabilirler.

3. **İmar Planına Tabi Olan Alanlarda Yaşayanlar**

Kentsel dönüşüm sürecinden yararlanmak için kişinin oturduğu yerin imar planında dönüşüme girmesi gerekmektedir. Eğer bir mahalle veya bölge kentsel dönüşüm alanı olarak belirlenmişse, bu alandaki tüm hak sahipleri kentsel dönüşüm uygulamalarından faydalanabilirler. Bu kişilerin yerinde yeniden yapılaşma yapılması, eski yapıları yenileme veya taşınmazlarının yerine yeni projeler oluşturma gibi seçenekler gündeme gelebilir.

Kentsel Dönüşümde Hangi Koşullar Geçerlidir?

Kentsel dönüşümden yararlanabilmek için bazı önemli koşullar bulunmaktadır. Bu koşullar, hem mülk sahiplerini hem de kiracıları ilgilendirir.

1. **Riskli Yapılar**

Kentsel dönüşüm genellikle riskli yapılar için yapılmaktadır. Eğer bir bina, depreme dayanıksız ve sağlık açısından risk taşıyor ise, bu yapı kentsel dönüşüm alanı içine dahil edilebilir. 6306 sayılı kanun uyarınca, riskli olarak belirlenen binalarda yaşayan kişiler, yeni inşa edilen yapılara geçme hakkına sahip olurlar.

2. **Mülk Sahipliğine Dayalı Haklar**

Kentsel dönüşümde hak sahipliği, mülk sahipliğine dayanır. Mülk sahipleri, projeye dahil olduklarında tapularındaki taşınmazların karşılığında yeni daireler veya konutlar alabilirler. Ayrıca, mülk sahiplerinin projeye katılma veya katılmama konusunda tercih hakkı bulunur. Eğer mülk sahibi dönüşüm sürecine dahil olmak istemezse, yasal düzenlemelere göre mülküne müdahale edilemez.

3. **Sosyal Donatı ve Güvenlik İhtiyaçları**

Kentsel dönüşüm projeleri, yalnızca binaların değil, çevre düzenlemeleri ve sosyal donatıları da kapsar. Bu donatılar arasında parklar, okul, sağlık ocakları gibi yaşam kalitesini artıran unsurlar yer alır. Kentsel dönüşümde, tüm bu unsurların, çevre güvenliğinin ve altyapı ihtiyaçlarının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

Kentsel Dönüşümde Kiracıların Durumu Nedir?

Kentsel dönüşüm projelerinde kiracılar genellikle mülk sahiplerinin kararları doğrultusunda sürece dahil olurlar. Ancak, kiracılar için bazı yasal haklar da bulunmaktadır. Eğer bir kiracı, dönüşüm süreci başlamadan önce ikamet ettiği binada uzun süredir kalıyorsa, bazı durumlarda kiracıya kira yardımı, yer değiştirme yardımı gibi haklar tanınabilir.

Kentsel Dönüşümde Hangi Durumlar Hak Sahipliğini Etkiler?

Kentsel dönüşümde, mülk sahipliğine ilişkin bazı durumlar hak sahipliğini etkileyebilir. Örneğin, bina üzerinde ipotek veya haciz varsa, bu durum kentsel dönüşüm sürecini zorlaştırabilir. Ayrıca, miras yoluyla edinilen taşınmazlar, bu süreçte belirli yasal prosedürlere tabi tutulabilir.

Kentsel Dönüşüm Kimlere Zarar Verebilir?

Kentsel dönüşüm projeleri bazı durumlarda belirli gruplara zarar verebilir. Özellikle, kiracılar veya mülk sahibi olmayan kişiler, projelere dahil edilmediklerinde yaşam alanlarından çıkmak zorunda kalabilirler. Ayrıca, dönüşüm sürecinde evlerini kaybeden ya da zarar gören kişiler için sosyal yardım ve destek mekanizmalarının oluşturulması önemlidir.

Sonuç: Kentsel Dönüşümün Faydaları ve Zorlukları

Kentsel dönüşüm, şehirlere yeni bir kimlik kazandırırken, yaşam kalitesini artıran önemli bir proje olarak öne çıkmaktadır. Ancak, bu süreçten kimlerin yararlanabileceği, kentsel dönüşüm projelerinin yönetilme biçimine göre değişebilir. Mülk sahipleri, kiracılar, ve ilgili taraflar, yasal haklarını bilerek bu süreçten en iyi şekilde faydalanabilirler. Dönüşüm projelerinin başarılı olabilmesi için tüm tarafların haklarına saygı gösterilmesi ve doğru bir yönetim stratejisi uygulanması gerekmektedir.