ALİ YILDIRIM
Otomotiv dalında 2021 krizi 2022’de de devam ediyor. Geçen sene tesirini arttıran çip krizi araç tedarik süreçlerinde problemlere yol açarken, tüketiciler sıfır araca ulaşmakta zorlandı. Bu yüzden ikinci el araçta da balon fiyat artışları görüldü. Öte yandan hiç kuşkusuz kesimin en kıymetli sorunu vergi sistemi. Artan kur karşısında araçtan alınan vergi oranı da artarken, şimdi 265 bin lira hududunu geçen bir araba fiyat skalasını bir anda 350 bin liralara taşıyor. Geçtiğimiz haftalarda matrah oranlarında ortaya yeni oranlar eklendi ancak fiyatlara hayli da tesir etmedi. Bu yüzden kesim temsilcileri acil olarak matrah artışını kural olarak görüyor. birebir vakitte vergi oranlarında da büyük bir değişime gidilmesi gerekiyor. Bugün bakıldığında pandemi devrine karşın Hükümet’in vergi gelirlerinde harikulade bir artış gerçekleştiği ortada. 2020’ye bakılırsa vergi gelirleri 2021’de yüzde 40’a yakın artış gösterdi. 2020 yılında motorlu taşıtlar vergi geliri, 46.6 milyon lira olmuştu. Pandeminin en sert alınan tedbirlerine karşın bu gelir 2021’de 66.3 milyon lirayı aştı. Yalnızca motorlu taşıtlardan alınan vergi geliri 1 yılda yüzde 43 yükseldi.
Ayrıyeten KDV gelirleri de artan vergiler oranında yükselmeye devam etti. Son bir yılda Hükümet’in KDV geliri yüzde 72’ye yakın artış kaydetti. Birebir biçimde araba satışlarından elde edilen KDV gelirleri de arttı. Yeni yılla birlikte araç almak hem fiyat tıpkı vakitte ucuz paraya ulaşamamak hayal olunca Hükümet bir dizi önlemi de birlikte getirmeyi amaçlıyor. Şimdilik daha tam aşikâr olmasa da bunlardan birincisi KDV eşitlemesi olacak. Savlara nazaran, yüzde 18 olan KDV oranları yüzde 10’a eşitleneceği söylentiler içinde. bu biçimdece araba meblağlarında da paralel olarak yüzde 8’lik bir gerileme beklenen olabilir. hem de yüzde 8’lik fiyat gerilemesi vergi dilimlerinde de değişimleri ortaya çıkaracaktır.
KAİDELER SAĞLANIRSA 700 BİN ADET TAHMİNEN
ÖTV, kur, faiz ve KDV üzere koşulların sağlanması halinde pazar tedarik problemleriyle birlikte 700 bin bandına tahminen ulaşabilir. 2022’nin birinci ayı öbür 11 aya da yansırsa yıllık 500 bin adet bile hayal olmaktan öteye geçemez. yeniden hatırlamak gerekirse, kurlar ve faiz düzeyi pazar için en belirleyici özellik olacak. Vergi sistemi de ünite değil büyüyen piyasadan alınacak bir sistem kesim temsilcileri için en değerli öge. Öte yandan iktisattaki istikrar ve alım gücü de pazarı şekillendirecek değerli koşullardan biri.
BU ORANLARLA KREDİYE BAKAN BİLE YOK
Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine karşın, taşıt kredileri birebir oranda düşmedi. Yüzde 14 olan siyaset faizine karşın bugün 200 bin liralık bir taşıt kredisi çekmek isteyen tüketici yıllık yüzde 24’ü aşan bir bedel ödemek zorunda kalıyor. Azamî 24 ay olan vade de aylık ödemeler 11 bin lirayı aşıyor. Tabi bir de nakit verilecek kısım var. 400 bin liralık bir araba için 200 bin lira da nakit ödemesi yapılması gerekiyor. Bu fiyata şimdi artık alt sınıf bir araba alınabiliyor. Ama bakıldığında bu sınıfta neredeyse orta sınıfın bile araba isteği hayal olmaktan öteye gidemiyor. 2021’in 3 ve 4’üncü çeyreğinde taşıt kredilerinde tablo oransal olarak 0’ın altına düştü. Taşıt kredilerine yönelik talepte evvelki devirde görülen azalış, 2021 yılının son çeyreğinde de devam etti. Bu kredi cinsinde krediler üstündeki vergi ve gibisi yükler, başka bankalardan sağlanan krediler, öbür finansman kaynakları ve finansman gereksinimleri talebi azaltıcı tarafta etkileyen faktörler oldu. 2022 yılının birinci çeyreği için beklenti talebin azalmaya devam etmesi tarafında.
ÇİP KRİZİ YIL ORTASINA KADAR GÜNDEMDE OLACAK
Mazda Satış, Pazarlama ve Satış daha sonrası Yöneticisi Tamer Atsan “Geçtiğimiz yıl, bölümümüz özelinde unutulmaz senelerdan biri olarak hafızalarda kalacak. Pandemi ile ferdi araba kullanmasının giderek kıymet kazanması ve süratli ivmelenme karşısında elektronik eserlere olan talebin artması kararında ortaya çıkan, hammaddesi silisyum ve su olan çiplerin talebi karşılayamaması, salgın sebebiyle fabrikaların üretime orta vermesi, tüm bölümde araba üretimlerini önemli manada aksattı. Sonuç olarak olağan kaidelerde, dünya toplamına bakıldığında 90-100 milyon adetli araba üretimi, 2020’de 77 milyona düşerken, 2021 yılında yüzde 10’luk hayli önemli bir düşüş daha beklenmekte. Tedarik problemleri Türkiye araba pazarına yansımasaydı, 737 bin 350 adetlik 2021 yılı satış sayısının yüzde 10-12 kadar daha üzerinde 2021 yılını kapatmak mümkün olacaktı. 2021 yılındaki bu tabloya karşılık, 2022 yılındaysa çip krizinin yıl ortasında gündemimizden çıkması, pandeminin tesirlerinin bahar aylarında azalmasıyla otomotiv kesiminin yeniden canlanacağını ve eski hoş günlerine kavuşacağını öngörüyoruz.” açıklamasını yaptı.
KUR ARTIŞI YEDEK KESİM MALİYETLERİNİ DE VURDU
Otomotiv Satış daha sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS), 2021 yılını, üyelerinin iştirakiyle düzenlediği bir anket çalışmasıyla mercek altına aldı. Ankete bakılırsa; yılın üçüncü çeyreğine kıyasla yurt içi satışlarda ortalama yüzde 15’e yakın artış oldu. Geçen yılın son çeyreğinde, 2020’nin birebir periyoduna göre de yurt içi satışlarda yüzde 37’ye yakın artış yaşandı. Anket geçen yıl dalda yaşanan sıkıntıları da gözler önüne serdi. İştirakçilerin nerdeyse hepsi döviz kurlarında yaşanan hareketliliği en kıymetli problemlerden biri olarak görürken, ankete katılanların yüzde 58’i kargo maliyeti / teslimat sorunlarının en değerli meseleler içinde yer aldığını vurguladı. Pandemi niçini ile yaşanan çalışan motivasyonu kaybı sorunu ise bundan evvelki yıla göre düşüş gösterdi. Ayrıyeten gümrükte yaşanan sorunların de bundan evvelki senelera bakılırsa yükselişe geçtiği ortaya çıktı. OSS Derneği İdare Şurası Lideri Ziya Özalp “Pandemi ve vergilendirmelere bağlı olarak ithalat ile gümrüklerde yaşanan badireler, gereksinim olan kesimlerde bulunabilirlik riskine yol açmaya devam edecek. Dalda 2021 yılında, 2020’ye nazaran satışlarda artış yaşandı. Talepler ve satışlar da yüksek beklentilerle devam ediyor” dedi.
FİYATLAR YÜKSELDİ ESKİYE BAKIM SÜRAT KAZANDI
MOTOR AŞİN CEO’su Saim Aşçı, araç fiyatlarında yaşanan radikal artışlar sebebiyle servis ve bakımların da hakikat orantılı olarak arttığını ve Türkiye yedek modül dalının bundan evvelki yıla göre yaklaşık yüzde 20’den çok büyüme göstererek 7 milyar eurodan büyük bir pazara ulaştığını lisana getirdi. 2021 yılının birinci üç çeyreğinde tüm vakit içinderın en âlâ sayılarına ulaşılsa da yedek kesim ve satış daha sonrası pazarının son çeyrekte dövizde yaşanan ani artışlardan olumsuz etkilendiğini ve beklentilerin kurdaki istikrara bağlı olduğunu söz etti. Aşçı “Dövizdeki volatilitenin devamı yedek kesim bölümünü önemli manada probleme sokacaktır. Başka belirleyici öge ise hammadde problemi. Şayet bu sorun kronikleşirse ve teslimatlar gecikirse, tedarik zincirinde kıymetli bir ayak kırılmış olur ve tüm otomotiv bölümü olumsuz etkilenir. Beklentimiz, kurun regüle olması ve hammadde sorunlarının direkt olarak ülkemizi etkilememesi” sözlerini kullandı. Otomotivin ülkemiz ihracatında yüzde 13 üzere değerli bir hisseye sahip olduğunu söyleyen Aşçı, Türkiye’nin lojistik imkanlarını en âlâ kıymetlendiren ülkelerden biri olduğunu ve yedek kesim tedarikinde kritik vazifeler üstlendiğine dikkat çekti.
Otomotiv dalında 2021 krizi 2022’de de devam ediyor. Geçen sene tesirini arttıran çip krizi araç tedarik süreçlerinde problemlere yol açarken, tüketiciler sıfır araca ulaşmakta zorlandı. Bu yüzden ikinci el araçta da balon fiyat artışları görüldü. Öte yandan hiç kuşkusuz kesimin en kıymetli sorunu vergi sistemi. Artan kur karşısında araçtan alınan vergi oranı da artarken, şimdi 265 bin lira hududunu geçen bir araba fiyat skalasını bir anda 350 bin liralara taşıyor. Geçtiğimiz haftalarda matrah oranlarında ortaya yeni oranlar eklendi ancak fiyatlara hayli da tesir etmedi. Bu yüzden kesim temsilcileri acil olarak matrah artışını kural olarak görüyor. birebir vakitte vergi oranlarında da büyük bir değişime gidilmesi gerekiyor. Bugün bakıldığında pandemi devrine karşın Hükümet’in vergi gelirlerinde harikulade bir artış gerçekleştiği ortada. 2020’ye bakılırsa vergi gelirleri 2021’de yüzde 40’a yakın artış gösterdi. 2020 yılında motorlu taşıtlar vergi geliri, 46.6 milyon lira olmuştu. Pandeminin en sert alınan tedbirlerine karşın bu gelir 2021’de 66.3 milyon lirayı aştı. Yalnızca motorlu taşıtlardan alınan vergi geliri 1 yılda yüzde 43 yükseldi.
Ayrıyeten KDV gelirleri de artan vergiler oranında yükselmeye devam etti. Son bir yılda Hükümet’in KDV geliri yüzde 72’ye yakın artış kaydetti. Birebir biçimde araba satışlarından elde edilen KDV gelirleri de arttı. Yeni yılla birlikte araç almak hem fiyat tıpkı vakitte ucuz paraya ulaşamamak hayal olunca Hükümet bir dizi önlemi de birlikte getirmeyi amaçlıyor. Şimdilik daha tam aşikâr olmasa da bunlardan birincisi KDV eşitlemesi olacak. Savlara nazaran, yüzde 18 olan KDV oranları yüzde 10’a eşitleneceği söylentiler içinde. bu biçimdece araba meblağlarında da paralel olarak yüzde 8’lik bir gerileme beklenen olabilir. hem de yüzde 8’lik fiyat gerilemesi vergi dilimlerinde de değişimleri ortaya çıkaracaktır.
KAİDELER SAĞLANIRSA 700 BİN ADET TAHMİNEN
ÖTV, kur, faiz ve KDV üzere koşulların sağlanması halinde pazar tedarik problemleriyle birlikte 700 bin bandına tahminen ulaşabilir. 2022’nin birinci ayı öbür 11 aya da yansırsa yıllık 500 bin adet bile hayal olmaktan öteye geçemez. yeniden hatırlamak gerekirse, kurlar ve faiz düzeyi pazar için en belirleyici özellik olacak. Vergi sistemi de ünite değil büyüyen piyasadan alınacak bir sistem kesim temsilcileri için en değerli öge. Öte yandan iktisattaki istikrar ve alım gücü de pazarı şekillendirecek değerli koşullardan biri.
BU ORANLARLA KREDİYE BAKAN BİLE YOK
Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine karşın, taşıt kredileri birebir oranda düşmedi. Yüzde 14 olan siyaset faizine karşın bugün 200 bin liralık bir taşıt kredisi çekmek isteyen tüketici yıllık yüzde 24’ü aşan bir bedel ödemek zorunda kalıyor. Azamî 24 ay olan vade de aylık ödemeler 11 bin lirayı aşıyor. Tabi bir de nakit verilecek kısım var. 400 bin liralık bir araba için 200 bin lira da nakit ödemesi yapılması gerekiyor. Bu fiyata şimdi artık alt sınıf bir araba alınabiliyor. Ama bakıldığında bu sınıfta neredeyse orta sınıfın bile araba isteği hayal olmaktan öteye gidemiyor. 2021’in 3 ve 4’üncü çeyreğinde taşıt kredilerinde tablo oransal olarak 0’ın altına düştü. Taşıt kredilerine yönelik talepte evvelki devirde görülen azalış, 2021 yılının son çeyreğinde de devam etti. Bu kredi cinsinde krediler üstündeki vergi ve gibisi yükler, başka bankalardan sağlanan krediler, öbür finansman kaynakları ve finansman gereksinimleri talebi azaltıcı tarafta etkileyen faktörler oldu. 2022 yılının birinci çeyreği için beklenti talebin azalmaya devam etmesi tarafında.
ÇİP KRİZİ YIL ORTASINA KADAR GÜNDEMDE OLACAK
Mazda Satış, Pazarlama ve Satış daha sonrası Yöneticisi Tamer Atsan “Geçtiğimiz yıl, bölümümüz özelinde unutulmaz senelerdan biri olarak hafızalarda kalacak. Pandemi ile ferdi araba kullanmasının giderek kıymet kazanması ve süratli ivmelenme karşısında elektronik eserlere olan talebin artması kararında ortaya çıkan, hammaddesi silisyum ve su olan çiplerin talebi karşılayamaması, salgın sebebiyle fabrikaların üretime orta vermesi, tüm bölümde araba üretimlerini önemli manada aksattı. Sonuç olarak olağan kaidelerde, dünya toplamına bakıldığında 90-100 milyon adetli araba üretimi, 2020’de 77 milyona düşerken, 2021 yılında yüzde 10’luk hayli önemli bir düşüş daha beklenmekte. Tedarik problemleri Türkiye araba pazarına yansımasaydı, 737 bin 350 adetlik 2021 yılı satış sayısının yüzde 10-12 kadar daha üzerinde 2021 yılını kapatmak mümkün olacaktı. 2021 yılındaki bu tabloya karşılık, 2022 yılındaysa çip krizinin yıl ortasında gündemimizden çıkması, pandeminin tesirlerinin bahar aylarında azalmasıyla otomotiv kesiminin yeniden canlanacağını ve eski hoş günlerine kavuşacağını öngörüyoruz.” açıklamasını yaptı.
KUR ARTIŞI YEDEK KESİM MALİYETLERİNİ DE VURDU
Otomotiv Satış daha sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS), 2021 yılını, üyelerinin iştirakiyle düzenlediği bir anket çalışmasıyla mercek altına aldı. Ankete bakılırsa; yılın üçüncü çeyreğine kıyasla yurt içi satışlarda ortalama yüzde 15’e yakın artış oldu. Geçen yılın son çeyreğinde, 2020’nin birebir periyoduna göre de yurt içi satışlarda yüzde 37’ye yakın artış yaşandı. Anket geçen yıl dalda yaşanan sıkıntıları da gözler önüne serdi. İştirakçilerin nerdeyse hepsi döviz kurlarında yaşanan hareketliliği en kıymetli problemlerden biri olarak görürken, ankete katılanların yüzde 58’i kargo maliyeti / teslimat sorunlarının en değerli meseleler içinde yer aldığını vurguladı. Pandemi niçini ile yaşanan çalışan motivasyonu kaybı sorunu ise bundan evvelki yıla göre düşüş gösterdi. Ayrıyeten gümrükte yaşanan sorunların de bundan evvelki senelera bakılırsa yükselişe geçtiği ortaya çıktı. OSS Derneği İdare Şurası Lideri Ziya Özalp “Pandemi ve vergilendirmelere bağlı olarak ithalat ile gümrüklerde yaşanan badireler, gereksinim olan kesimlerde bulunabilirlik riskine yol açmaya devam edecek. Dalda 2021 yılında, 2020’ye nazaran satışlarda artış yaşandı. Talepler ve satışlar da yüksek beklentilerle devam ediyor” dedi.
FİYATLAR YÜKSELDİ ESKİYE BAKIM SÜRAT KAZANDI
MOTOR AŞİN CEO’su Saim Aşçı, araç fiyatlarında yaşanan radikal artışlar sebebiyle servis ve bakımların da hakikat orantılı olarak arttığını ve Türkiye yedek modül dalının bundan evvelki yıla göre yaklaşık yüzde 20’den çok büyüme göstererek 7 milyar eurodan büyük bir pazara ulaştığını lisana getirdi. 2021 yılının birinci üç çeyreğinde tüm vakit içinderın en âlâ sayılarına ulaşılsa da yedek kesim ve satış daha sonrası pazarının son çeyrekte dövizde yaşanan ani artışlardan olumsuz etkilendiğini ve beklentilerin kurdaki istikrara bağlı olduğunu söz etti. Aşçı “Dövizdeki volatilitenin devamı yedek kesim bölümünü önemli manada probleme sokacaktır. Başka belirleyici öge ise hammadde problemi. Şayet bu sorun kronikleşirse ve teslimatlar gecikirse, tedarik zincirinde kıymetli bir ayak kırılmış olur ve tüm otomotiv bölümü olumsuz etkilenir. Beklentimiz, kurun regüle olması ve hammadde sorunlarının direkt olarak ülkemizi etkilememesi” sözlerini kullandı. Otomotivin ülkemiz ihracatında yüzde 13 üzere değerli bir hisseye sahip olduğunu söyleyen Aşçı, Türkiye’nin lojistik imkanlarını en âlâ kıymetlendiren ülkelerden biri olduğunu ve yedek kesim tedarikinde kritik vazifeler üstlendiğine dikkat çekti.